Renowacja zabytkowej łyżeczki do cukru była bardzo trudnym zadaniem.

Przedmiot nosił liczne ślady użytkowania, spod szczątków platerowanej powłoki straszyły ogniska korozji. Największe utrudnienie stanowiły głębokie rysy, wżery oraz fizyczne uszkodzenie w postaci wygięcia czerpaka. Usunięcie tych mankamentów łyżeczki okazało się być bardzo czasochłonne.

Łyżeczka do cukru w opłakanym stanie.

Na zdjęciu widzimy w jak tragicznym stanie znajdował się przedmiot w chwili gdy znalazł się w naszej pracowni. Z czasów dawnej świetności pozostała jedynie niewielka część srebrnej powłoki z przodu czerpaka. utrzymała się ona jedynie dlatego, że element ten był zgięty do wewnątrz.

To mechaniczne uszkodzenie okazało się być największym problemem przy renowacji łyżeczki. Ponadto w miejscu w którym znajduje się herb, widoczna jest także korozja mosiądzu w postaci zielonego wykwitu – tlenku miedzi. Uszkodzenie to jest trudne do usunięcia ponieważ powoduje porowatość powierzchni metalu znajdującego się poniżej. Jednym słowem łyżeczka sprawiała wrażenie wykopanej z ziemi.

Ocena uszkodzeń i planowanie pracy.

W pierwszej kolejności należało usunąć uszkodzenie mechaniczne – wygięcie czerpaka.

Po rozhartowaniu metalu w płomieniu palnika uszkodzenie zostało wyklepane na stalowej puncynie gumowym młotkiem blacharskim.

Pozostałe wgniotki usunęliśmy miałkim pilnikiem.

Wykwity korozji usunięto szczotką miedzianą – gracarką.

Wstępne gracowanie – usuwanie tlenków i mniejszych uszkodzeń.

Gracowanie – matowanie powierzchni przy pomocy miedzianej szczotki pozwala na ocenę uszkodzeń i stanu powłok galwanicznych bez ryzyka uszkodzenia przedmiotu. Materiał z którego wykonana jest łyżeczka jest twardszy od narzędzia dzięki czemu usunięte zostały jedynie naloty, zabrudzenia i delikatne rysy.

Późniejsze wstępne polerowanie przy użyciu szczotek tekstylnych i pasty do polerowania metalu pozwala ocenić zakres niezbędnych prac.

Użycie ciemnej pasty polerskiej pomaga w ocenie głębokości ubytków i uszkodzeń herbu.

Najbardziej uszkodzone było tło herbu ponieważ na skutek korozji pojawiły się na nim liczne, trudne do spolerowania pory.

Szlifowanie czerpaka przy pomocy ściernicy gumowej.

Czerpak łyżeczki wymagał najwięcej uwagi. W celu usunięcia głębokich rys, ubytków, dziur oraz śladów po prostowaniu użyliśmy gumowej ściernicy. Pozwoliła ona nie tylko usunąć zagłębienia ale także wstępnie wygładzić powierzchnię. Na tym etapie usunięte zostały także resztki srebrnej powłoki – plateru.

W następnej kolejności usunięte zostały przy pomocy miałkiego pilnika krawędzie łyżeczki. Następnie zostały one zaokrąglone papierem ściernym i wygładzone filcem.

Całość została ponownie ogracowana w celu oceny stanu powierzchni – matowa lepiej ukazuje niedoskonałości.

Ręczne szlifowanie czerpaka papierem ściernym.

Najbardziej żmudna i czasochłonna praca to ręczne szlifowanie powierzchni czerpaka.

Na tym etapie przy użyciu papieru ściernego usunięte zostały wszystkie niedoskonałości powierzchni.

Tak przygotowana przygotowana łyżeczka nadaje się do renowacji. Powierzchnia jest gładka, pozbawiona dziur i przygotowana do wstępnego polerowania – gracowania miedzianą szczotką. Pozwala ono uzyskać jednorodną satynową powłokę czystego metalu wolnego od tlenków i zanieczyszczeń. Dokładne szlifowanie i gracowanie to niezbędny element renowacji – bez tego polerowanie jest niemożliwe.

Wstępne polerowanie pastą do metalu i tekstylną szczotką.

Łyżeczka po wstępnym polerowaniu tekstylnymi szczotkami i pastą do metali kolorowych zaczyna się przyzwoicie prezentować.

Wyraźnie widać gładką, jednorodną powierzchnię oraz wszystkie detale.

Na tym etapie wszelkie zauważalne rysy usuwamy ręcznie przy użyciu bardzo miałkiego papieru ściernego. Papier wodny o gradacji powyżej 1000, pozwala bardzo dokładnie wyrównać powierzchnię.

Siłą rzeczy takie przygotowanie powierzchni bardzo długo trwa i wymaga bardzo dużego nakładu pracy. Użycie jakichkolwiek narzędzi jest tutaj niemożliwe. Ostateczne wygładzanie wymaga ręcznej pracy.

Polerowanie na wysoki połysk.

Aby uzyskać lustrzany połysk należy kolejno:

• użyć twardej tekstylnej szczotki i pasty do metali kolorowych
• użyć miękkiej szczotki z naturalnego włosia oraz pasty o małej gradacji
• użyć bawełnianej tarczy z pastą polerską zawierającą nabłyszczacz
• użyć suchej bawełnianej tarczy w celu nadanie ostatecznego efektu.

Tak przygotowaną łyżeczkę myjemy w roztworze amoniaku z mydłem podgrzanym do temperatury wrzenia.

Po dokładnym umyciu i odtłuszczeniu powierzchni przedmiot poddawany jest delikatnemu trawieniu w celu usunięcia tlenków które natychmiast pojawiają się na powierzchni łyżeczki.

Finał renowacji łyżeczki – platerowanie czystym srebrem.

Po dokładnym odtłuszczeniu łyżeczka została pokryta cienką warstwą czystego srebra – plateru.

Tak odnowiony przedmiot z pewnością będzie cieszył oko właścicielki.